Karnay: o le a le mea, le fausaga o le meafaigaluega, talafaasolopito, leo, faʻaoga
O Karnay o se mea fai musika apamemea po'o savili apamemea masani i Tajikistan, Uzbekistan, Iran. Mai le gagana Uzbek ma le Tajik, o lona igoa ua faaliliuina o le nay (fa'au'au fa'afeagai laupapa) mo tagata tutuli.
Faiga meafaigaluega
Karnay e aofia ai se paipa apamemea poʻo apamemea 2-3 mita le umi e aunoa ma ni pu ma valve faʻatasi ai ma se faʻaopoopoga conical i le pito i foliga o se logo. O se gutu papa'u e fa'aofi i totonu o le paipa mai le itu vaapiapi.
Ona o le mea moni o le karnay e aofia ai vaega e tolu, e faigofie ona felauaiga.
E iai karnai sa'o ma pi'o. O le tuusa'o e fa'aaoga soo.
Su'ega leo
O le aveeseina o leo, o le carnicker e oomi le gutu ma sasa. O le musika e uuina le pu i lima uma e lua, liliu i itu, auina atu faailo musika. Ina ia uu, feula i totonu o le meafaigaluega, e te manaʻomia le malosi ofoofogia.
O le karnay e iai se leo malosi, leotele, loloto, e tutusa i le timbre i se trombone, o se fua masani. O le laina o se octave, ae o le matai e avea o se galuega moni o faatufugaga. O le leo e pei o le taalili o manu feai.
E masani ona ia le ta na o ia, ae na te faia musika faatasi ma se surnay (se mea faifaaili laitiiti) ma se nagor (timpani sima).
History
O se tasi lea o mea faigaluega tuai. E 3000 ona tausaga. O lenei paipa na mulimuli atu i le taua a Tamerlane ma Genghis Khan. I aso anamua, sa faʻaaogaina le karnai:
- mo fesoʻotaʻiga, o se meafaigaluega faʻailoga;
- i malaga solo a taitai o le militeri;
- e musuia ai tagata tau;
- i le taunuu mai o le au fai feau;
- e faailoa atu le amataga o le taua, afi;
- i fa'apotopotoga a le au faimusika feoa'i;
- e fa'ailoga ai le amataga o fa'afiafiaga tele, fa'afiafiaga a tagata savavali fusi, fa'afiafiaga a papeti.
Ma o lea ua alofagia karnai e tagata, e leai se mea taua e tasi e mafai ona faia e aunoa ma lea. E faalogoina o ia i aso malolo eseese:
- solo, fa'afiafiaga tele;
- faaipoipoga;
- ta'aloga ta'amilosaga;
- aso faamanatu i le aso fanau o se tamaitiiti;
- i le tatalaina ma le tapunia o tauvaga ta'aloga.
O Karnai e fai ma faʻataʻitaʻiga o le faʻaeteete o tagata sasaʻe e faʻasaoina a latou tu ma aga.